Giấc ngủ quan trọng thế nào? 10 lợi ích không ngờ của giấc ngủ đối với cơ thể

Giấc ngủ đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sức khỏe và chất lượng cuộc sống của mỗi người. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ mức độ ảnh hưởng sâu sắc của giấc ngủ đến cơ thể. Một giấc ngủ ngon không chỉ giúp tái tạo năng lượng mà còn mang lại nhiều lợi ích bất ngờ cho cả sức khỏe thể chất lẫn tinh thần. Trong bài viết này, hãy cùng Nệm Bình Dương khám phá giấc ngủ quan trọng thế nào và 10 lợi ích không ngờ của giấc ngủ đối với cơ thể.

• Thực phẩm giúp ngủ ngon: Giải pháp tự nhiên cho giấc ngủ sâu và khỏe mạnh
• So sánh nệm cao su Liên Á và Vạn Thành
• Lợi ích của ngủ đủ giấc – Tăng cường sức khỏe và hiệu suất làm việc
• Nhận biết dấu hiệu rối loạn giấc ngủ và cách khắc phục hiệu quả
• Tác hại của thiếu ngủ đối với sức khỏe thể chất và tinh thần

Lợi ích của giấc ngủ đối với sức khỏe mà bạn có thể chưa biết

Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc tái tạo năng lượng và duy trì sức khỏe tổng thể. Không chỉ giúp bạn cảm thấy thoải mái và tỉnh táo hơn, giấc ngủ còn có nhiều lợi ích mà nhiều người có thể chưa biết đến.

Từ việc cải thiện hệ miễn dịch đến hỗ trợ tinh thần, giấc ngủ chất lượng mang lại những ảnh hưởng tích cực đến cả cơ thể và trí não, giúp bạn sống khỏe mạnh và năng động hơn mỗi ngày.

1. Giấc ngủ quan trọng thế nào trong việc cải thiện khả năng miễn dịch

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng thiếu ngủ có thể làm suy yếu hệ miễn dịch.

Trong một nghiên cứu do Aric A. Prather cùng các đồng sự thực hiện trên 164 người khỏe mạnh, nam và nữ trong độ tuổi từ 18 đến 55, họ đã ghi nhận thời gian ngủ và chất lượng giấc ngủ liên tục trong 7 ngày.

Sau đó, những người tham gia được cách ly và cho sử dụng thuốc nhỏ mũi có chứa Rhinovirus để kiểm tra khả năng mắc cảm lạnh trong 5 ngày.

Kết quả cho thấy:

• Những người ngủ dưới 5 giờ mỗi đêm có nguy cơ mắc cảm lạnh cao hơn 4,5 lần so với những người ngủ hơn 7 giờ mỗi đêm
• Đối với những người ngủ từ 5 đến 6 giờ, nguy cơ mắc bệnh cũng cao hơn 4,24 lần

Một nghiên cứu khác được thực hiện trên 83 thanh niên khỏe mạnh, họ cũng đã ghi lại thời gian ngủ trong 13 ngày và được tiêm vắc-xin cúm vào ngày thứ 3 của nghiên cứu.

Thời gian ngủ, hiệu quả giấc ngủ và chất lượng giấc ngủ được tự báo cáo hàng ngày.

Nồng độ kháng thể đối với các chủng vi-rút cúm được đo ban đầu, sau 1 tháng và 4 tháng sau khi tiêm.

Kết quả cho thấy:

• Những người ngủ ít có mức kháng thể thấp hơn đáng kể sau 1 và 4 tháng, bất kể tuổi tác, giới tính hay lượng kháng thể ban đầu.

Điều này cho thấy rằng giấc ngủ trước khi tiêm vắc-xin rất quan trọng đối với khả năng phản ứng miễn dịch của cơ thể.

2. Ngủ kém có thể làm tăng phản ứng viêm trong cơ thể

Giấc ngủ không đủ hoặc chất lượng kém có thể gây ra những tác động đáng kể đến tình trạng viêm trong cơ thể.

Hãy tưởng tượng cơ thể như một cỗ máy tinh vi, và giấc ngủ là lúc nó tự bảo dưỡng, điều chỉnh.

Khi chúng ta ngủ, hệ thống thần kinh trung ương – một phần quan trọng điều khiển sự cân bằng trong cơ thể – bắt đầu thực hiện nhiệm vụ điều hòa.

Đặc biệt, nó giúp kiểm soát hệ thống phản ứng căng thẳng, nơi mà hệ thần kinh giao cảm và trục dưới đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận đóng vai trò chính.

Nếu thiếu ngủ, cơ chế này có thể rối loạn, gây ra sự viêm nhiễm và các vấn đề sức khỏe khác.

3. Giấc ngủ quan trọng thế nào trong việc giảm nguy cơ tăng cân

Thực tế, một phân tích tổng hợp năm 2020 do Valeria Bacaro và cộng sự thực hiện trên 12 nghiên cứu về giấc ngủ ngắn với 154.936 người tham gia và 8 nghiên cứu về giấc ngủ dài với 152.192 người tham gia đã chỉ ra rằng những người trưởng thành ngủ ít hơn 7 giờ mỗi đêm có nguy cơ béo phì tăng đến 41%.

Ngược lại, việc ngủ đủ giấc không làm gia tăng nguy cơ này.

4. Ngủ đủ giấc giúp nâng cao trạng thái tinh thần và giảm căng thẳng

Thiếu ngủ gây ra những tác động tiêu cực đến khả năng điều chỉnh cảm xúc và tương tác xã hội. Khi cơ thể mệt mỏi, chúng ta dễ mất kiểm soát cảm xúc, dẫn đến phản ứng không kiềm chế và hành vi không thích hợp trước người khác.

Sự mệt mỏi còn làm giảm khả năng tiếp nhận sự hài hước và biểu lộ sự đồng cảm. Hơn nữa, những người thiếu ngủ thường xuyên có xu hướng tránh các hoạt động xã hội và dễ cảm thấy cô đơn.

Ngược lại, giấc ngủ đủ và chất lượng đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì chức năng của não bộ, bao gồm nhận thức, khả năng tập trung, năng suất và hiệu suất làm việc.

Khi ngủ sâu, não bộ được thư giãn và loại bỏ các chất chuyển hóa tích tụ trong hệ thần kinh sau một ngày làm việc hoặc học tập. Nhờ đó, khi bắt đầu ngày mới, não bộ hoạt động linh hoạt hơn, xử lý thông tin nhanh nhạy và hỗ trợ hiệu quả công việc.

5. Giấc ngủ quan trọng thế nào đối với việc giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường

Theo Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ, những người trẻ tuổi ngủ ít hơn 6,5 giờ mỗi ngày có nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường cao hơn.

Nguyên nhân là do họ có tỷ lệ kháng insulin cao hơn so với những người ngủ hơn 7,5 giờ mỗi ngày. Kháng insulin là tình trạng mà các tế bào trong cơ thể không phản ứng hiệu quả với insulin.

Thêm vào đó, việc thức khuya còn làm giảm khả năng chuyển hóa đường huyết và gia tăng cảm giác thèm ăn, dẫn đến tăng cân và béo phì. Tình trạng thừa cân này là một trong những yếu tố dẫn đến bệnh đái tháo đường.

6. Giấc ngủ đủ giấc giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch

Giấc ngủ không đủ chất lượng và thời lượng có thể làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim.

Một phân tích từ 19 nghiên cứu đã chỉ ra rằng ngủ ít hơn 7 giờ mỗi ngày làm tăng 13% nguy cơ tử vong do bệnh tim. Thêm vào đó, một phân tích khác cho thấy mỗi giờ ngủ giảm đi dưới mức 7 giờ sẽ làm tăng 6% nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân và bệnh tim.

Ngủ không đủ giờ cũng làm tăng nguy cơ cao huyết áp, đặc biệt ở những người mắc chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn.

Một nghiên cứu khác cho thấy những người ngủ dưới 5 giờ mỗi đêm có nguy cơ mắc cao huyết áp cao hơn 61% so với những người ngủ đủ 7 giờ.

Bên cạnh đó, việc thức khuya cũng làm tăng khả năng béo phì và mắc bệnh đái tháo đường, và cả hai tình trạng này đều là các yếu tố nguy cơ chính dẫn đến biến cố tim mạch.

Cụ thể, người thiếu ngủ thường có xu hướng ăn nhiều hơn, đặc biệt là các thực phẩm ngọt và giàu chất béo. Ngoài ra, thiếu ngủ còn gây ra tình trạng mệt mỏi kéo dài, thiếu năng lượng, khiến bạn mất hứng thú với việc rèn luyện thể dục thể thao.

Tuy nhiên, ngủ quá nhiều (hơn 9 giờ mỗi ngày) cũng đã được chứng minh là có liên quan đến việc gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim và cao huyết áp.

7. Giấc ngủ quan trọng thế nào trong việc tăng cường khả năng tập trung và năng suất làm việc

Một nghiên cứu về các bác sĩ làm việc quá giờ là minh chứng rõ ràng cho tác động tiêu cực của thiếu ngủ đối với khả năng tập trung. Kết quả cho thấy, các bác sĩ bị suy giảm giấc ngủ ở mức trung bình, cao và rất cao có khả năng báo cáo sai lầm trong các vấn đề y tế lâm sàng lần lượt tăng 54%, 96%, và 97%.

Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng việc ngủ đủ giấc có thể cải thiện kết quả học tập ở mọi cấp độ, từ tiểu học đến đại học. Ngủ đủ giấc trước các kỳ thi cũng có liên quan đến kết quả thi tốt hơn.

Tại Mỹ, một nghiên cứu từ năm 2011-2014 đánh giá sức khỏe quốc gia của sinh viên đại học với 8.312 người tham gia cho thấy những sinh viên có giấc ngủ đầy đủ đạt thành tích học tập cao hơn.

Một nghiên cứu đoàn hệ tại Na Uy, với 3.986 trẻ em từ 7 đến 13 tuổi, đã khám phá mối liên hệ giữa các khó khăn tạm thời và kéo dài trong việc ngủ, và kết quả chỉ ra rằng rối loạn giấc ngủ lâu dài ảnh hưởng tiêu cực đến thành tích học tập của trẻ.

Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng đối với nhiều khía cạnh hoạt động của não bộ.

• Thiếu ngủ làm suy giảm nhận thức, khả năng tập trung, năng suất và hiệu suất làm việc.
• Việc ngủ ngon và đủ giấc đã được chứng minh là có khả năng cải thiện kỹ năng giải quyết vấn đề và tăng cường trí nhớ ở cả trẻ em và người lớn.

Ngoài ra, ngủ đủ giấc còn mang lại lợi ích cho hiệu suất thể thao.

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng giấc ngủ tốt giúp cải thiện kỹ năng vận động, tăng cường sức mạnh và sức bền cơ bắp, cải thiện thời gian phản ứng và khả năng giải quyết vấn đề. Ngược lại, thiếu ngủ làm gia tăng nguy cơ chấn thương và giảm động lực tham gia hoạt động thể dục.

8. Ngủ đủ giấc giúp tăng cường ham muốn tình dục và sức khỏe sinh lý

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng tỷ lệ mắc rối loạn cương dương ở nam giới bị hội chứng ngưng thở khi ngủ dao động từ 47,1% đến 80%, tùy theo từng nghiên cứu.

Một nghiên cứu của Shin và cộng sự tại Hàn Quốc cho thấy rối loạn cương dương có liên quan đến việc giảm độ bão hòa oxy tối thiểu trong máu.

Mặc dù cơ chế tương tác cụ thể giữa hội chứng ngưng thở khi ngủ và rối loạn cương dương vẫn chưa được hiểu rõ, một số giả thuyết đã được đề xuất, bao gồm thiếu ngủ dẫn đến sự suy giảm testosterone, tổn thương thần kinh ngoại biên do thiếu oxy, hoặc rối loạn chức năng nội mô mạch máu, tất cả đều có thể góp phần gây ra rối loạn cương dương.

Đối với nữ giới, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng thời gian ngủ lâu hơn có liên quan đến mức độ ham muốn tình dục cao hơn vào ngày hôm sau, với mỗi giờ ngủ thêm làm tăng 14% khả năng quan hệ tình dục với bạn tình.

Tuy nhiên, ngủ quá lâu có thể làm giảm khả năng hưng phấn tình dục vào ngày tiếp theo. Những phát hiện này mở ra hướng nghiên cứu trong tương lai để xem xét liệu rối loạn giấc ngủ có phải là một yếu tố nguy cơ tiềm ẩn của rối loạn chức năng tình dục hay không.

9. Giấc ngủ đủ giấc có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản

Khả năng sinh sản và giấc ngủ có mối liên hệ mật thiết với nhau. Não bộ đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh các hormone điều khiển chu kỳ giấc ngủ, đồng thời kích thích sự giải phóng các hormone liên quan đến sinh sản.

Vì vậy, thức khuya có thể gây gián đoạn các hormone liên quan đến quá trình rụng trứng ở phụ nữ và sản xuất tinh trùng ở nam giới, từ đó ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.

Vì vậy, việc ngủ đủ giấc không chỉ giúp cải thiện sức khỏe tổng thể mà còn góp phần tăng cường chức năng sinh lý ở cả nam và nữ.

10. Giấc ngủ kém có liên quan đến trầm cảm

Các vấn đề về sức khỏe tâm thần, đặc biệt là trầm cảm, có mối liên hệ chặt chẽ với chất lượng giấc ngủ kém và các rối loạn giấc ngủ. Theo ước tính của các chuyên gia, khoảng 90% người mắc bệnh trầm cảm thường gặp khó khăn trong việc có giấc ngủ ngon.

Thêm vào đó, giấc ngủ kém còn có thể làm tăng nguy cơ tử vong do tự tử. Những người mắc các rối loạn giấc ngủ như mất ngủ hoặc ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn có tỷ lệ trầm cảm cao hơn rõ rệt so với những người không gặp phải những vấn đề về giấc ngủ này.

Cách rèn luyện thói quen ngủ sớm để cải thiện chất lượng giấc ngủ

Rèn luyện thói quen ngủ sớm cần sự kiên nhẫn và quyết tâm.

Dưới đây là một số gợi ý để giúp bạn hình thành thói quen này:

• Đặt giờ cố định để đi ngủ và thức dậy sớm mỗi ngày.
• Loại bỏ các thiết bị điện tử khỏi phòng ngủ để tránh bị phân tâm.
• Tránh làm việc vào buổi tối muộn để tạo điều kiện thư giãn trước khi ngủ.
• Ăn các loại thực phẩm hỗ trợ giấc ngủ, như chuối, hạt hoặc sữa ấm.
• Tạo không gian phòng ngủ thoải mái, yên tĩnh và mát mẻ để giúp giấc ngủ sâu hơn.

Giấc ngủ không chỉ là thời gian nghỉ ngơi mà còn đóng vai trò quyết định đối với sức khỏe tổng thể của cơ thể và tinh thần. Những lợi ích mà giấc ngủ mang lại, từ việc cải thiện khả năng miễn dịch, hỗ trợ tinh thần cho đến tăng cường hiệu suất làm việc, đều là minh chứng rõ ràng cho tầm quan trọng của giấc ngủ. Để duy trì một cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc, hãy dành sự quan tâm đúng mức đến giấc ngủ của bạn và tận hưởng những lợi ích mà nó mang lại.

Xem thêm: Làm sao để vào giấc ngủ nhanh chỉ trong 2 phút?